Transport żywności w imporcie i eksporcie – kluczowe wyzwania i jak je rozwiązać?

Transport żywności odgrywa wręcz fundamentalną rolę – wpływa nie tylko na bezpieczeństwo żywnościowe, ale też na jakość produktów, koszty handlu międzynarodowego oraz na szeroko rozumiane środowisko. Tylko w 2024 r. wartość eksportu i importu produktów rolno-spożywczych UE osiągnęła rekordowe poziomy: eksport UE wyniósł około 235,4 mld EUR. [2] Warto jednak podkreślić, że przy tym wzroście i wraz z rozwojem handlu zagranicznego pojawiają się istotne wyzwania – jakie?

Definicja i zakres importu

Import żywności obejmuje szeroką gamę produktów pochodzenia zwierzęcego i niezwierzęcego, w tym artykuły rolno-spożywcze, wyroby cukiernicze, napoje, przyprawy czy przetwory roślinne. Szczególne znaczenie mają towary wymagające zachowania wysokich standardów jakości i bezpieczeństwa, takie jak mięso, ryby, produkty mleczne, banany i owoce cytrusowe. Dlaczego to tak istotne?

Szacuje się, że globalnie aż 13,2% produkowanej żywności jest tracone na etapie transportu, magazynowania i przetwarzania przed dotarciem do detalisty (Food and Agriculture Organization [FAO], 2023a). Dodatkowo nawet 19% całkowitej produkcji żywności marnuje się na poziomie sprzedaży detalicznej, gastronomii i gospodarstw domowych (FAO, 2023b).

Dlatego też produkty pochodzenia zwierzęcego podlegają szczególnym procedurom kontroli granicznej i mogą być wprowadzane na rynek UE wyłącznie z zatwierdzonych krajów trzecich i zakładów produkcyjnych. Import żywności z krajów spoza UE wymaga więc nie tylko zgodności z unijnymi regulacjami, lecz także uzyskania odpowiednich świadectw zdrowia i certyfikatów potwierdzających np. to dotyczy produktów pochodzenia zwierzęcego (tj. oleje pochodzenia zwierzęcego).

Masz pytanie? Skontaktuj się! +48 58 627 48 53

wyślij zapytanie

Regulacje Unii Europejskiej dot. importerów żywności

Zakres regulacyjny importu żywności jest ściśle określony przez przepisy Unii Europejskiej. Kluczowym aktem prawnym jest Rozporządzenie (UE) 2017/625 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2017 r., które ustanawia przepisy dotyczące kontroli urzędowych w odniesieniu do żywności i pasz, zdrowia zwierząt i roślin oraz dobrostanu zwierząt. Importerzy muszą zapewnić, że towary spełniają wymogi bezpieczeństwa żywności, normy sanitarne i fitosanitarne oraz wymogi dotyczące ochrony zdrowia roślin.

> Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego określa np. procedury granicznej kontroli sanitarnej, obejmujące obowiązek dokonania granicznej kontroli weterynaryjnej w przypadku produktów pochodzenia zwierzęcego. << 

Produkty importowane – dokumenty dot. produktów pochodzenia zwierzęcego i roślinnego

Do najczęściej sprowadzanych artykułów – głównie ze względów bezpieczeństwa – zalicza się mięso drobiowe, mięso wołowe, produkty rolne (np. owoce i warzywa sezonowe), a także gotowe tłuszcze jadalne i oleje. Istotne znaczenie w imporcie mają również towary tj. ziarna zbóż, herbata zielona, kawa, ryż czy owoce morza – głównie ze względu na warunki klimatyczne i ich ograniczoną produkcję w Europie.

Dokumenty, które potrzebne są przy imporcie produktów:

• oryginał świadectwa pochodzenia, który potwierdza kraj i miejsce produkcji towaru,
• faktura handlowa, stanowiąca podstawę do odprawy celnej i kontroli,
• w przypadku produktów pochodzenia zwierzęcego – odpowiednie świadectwa zdrowia i certyfikaty weterynaryjne, wymagane w ramach procedur kontroli granicznej.

Obowiązki importera vs. produkty spożywcze

Importerzy żywności wprowadzanej na teren Unii Europejskiej ponoszą kluczową odpowiedzialność za zapewnienie zgodności towarów z unijnymi wymaganiami prawnymi. Obejmuje to przede wszystkim spełnienie wymagań w zakresie bezpieczeństwa żywności oraz ochrony zdrowia roślin, zgodnie z zasadami określonymi w rozporządzeniach UE.

Do podstawowych obowiązków importera należy:

• dokonanie granicznej kontroli sanitarnej, która jest niezbędna zwłaszcza w przypadku produktów pochodzenia zwierzęcego i niektórych produktów roślinnych;
• posiadanie kompletu dokumentów, w tym m.in. Wspólnotowego dokumentu wejścia CHED-P (Common Health Entry Document – Plants and Plant Products). Dokument CHED stanowi potwierdzenie spełnienia wymagań fitosanitarnych i umożliwia wprowadzenie towaru do obrotu;
• przestrzeganie regulacji dotyczących materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością;
• dbanie o opakowania, pojemniki czy elementy transportowe, tak, aby nie stanowiły zagrożenia dla zdrowia konsumentów i były zgodne z obowiązującymi normami.

Transport żywności – Podsumowanie

Import żywności to złożony proces, który wymaga spełnienia wielu formalności administracyjnych oraz przestrzegania rygorystycznych wymagań dotyczących bezpieczeństwa żywności. Zarówno importerzy, jak i eksporterzy są zobowiązani do stosowania się do regulacji Unii Europejskiej, które określają jednolite normy sanitarne, fitosanitarne i weterynaryjne dla całego rynku wspólnotowego.

Priorytetem w całym systemie pozostaje ochrona zdrowia konsumentów – to właśnie dlatego procedury kontrolne, dokumentacja importowa oraz wymagania dotyczące jakości i bezpieczeństwa produktów są tak szczegółowo uregulowane.

Źródło:

[1] Food and Agriculture Organization. (2023a). Global food losses. FAO.
[2] Komisja Europejska, Monitoring EU Agri-Food Trade – Developments in 2024.